Ontwikkelingen in de zorgverlening

Zorgverlening aan mensen in nood bestaat sedert eeuwen. Maar vroeger werd de hulp vooral verleend via buren en familie. Vanaf het midden van de vorige eeuw werd deze zorg professioneler, veelzijdig en meer op elkaar afgestemd. Thuiszorg was en is wel aanwezig maar er werd vanaf de eeuwwisseling erg bezuinigd. Verzorgingshuizen worden gesloten en dit maakt het soms moeilijk om de juiste zorg te krijgen. Toch willen mensen langer zelfstandig wonen, hetgeen mogelijk is met voldoende hulp in de omgeving.

Hulpverlening in vroeger tijden

In vroeger tijden werd bij ziekte en ouderdom de buurt ingeschakeld om tijdelijk hulp te bieden. (noaberhulp). Alhoewel dit op het platteland nog bestaat zijn de tijden veranderd. Ook de kerk speelde vroeger een grote rol. Maar de mensen worden ouder en er is sprake van vergrijzing. Vroeger gingen ouders nog wel eens bij kinderen inwonen of men ging naar het tehuis voor ouden van dagen. In de zestiger jaren ontstonden de verzorgingshuizen waar veel ouderen een plaatsje kregen. Maar tegenwoordig wil men zo lang mogelijk zelfstandig blijven wonen met hulp van buitenaf. De gezinnen zijn kleiner geworden en dus zijn er minder kinderen om hun ouders te verzorgen. Vaak ook wonen kinderen ver weg en zij hebben zelf een baan. Dit zijn veranderingen die ook om een verandering in de hulpverlening vragen.

De gezinsomstandigheden zijn drastisch gewijzigd. Als vroeger de vrouw des huizes uitviel door ziekte dan moest er gedurende volledige dagen hulp verleend worden. Dit is veranderd. Door alle moderne apparatuur kost het doen van de huishouding minder tijd. Ook de opvang van de kinderen kent veel meer mogelijkheden. Anderzijds is er een grotere behoefte ontstaan aan mentale opvang en ondersteuning, mede omdat familierelaties sterk wijzigen en men ook in de buurt waar men woont veel meer op zichzelf leeft. De maatschappij veel ingewikkelder geworden. Men heeft met diverse instanties te maken waardoor men gemakkelijk de weg kan kwijtraken. Onderlinge samenwerking tussen disciplines is van groot belang.

Deze veranderingen in de maatschappij hebben vanzelfsprekend gevolgen gehad voor de wijze waarop de zorg wordt georganiseerd en uitgevoerd.

Organisatie van de zorgverlening

Er is veel tot stand gebracht in de thuiszorg. De reorganisaties van de instellingen volgden elkaar in rap tempo op. Eerst was er de ontzuiling. Kerkelijke organisaties voor thuiszorg gingen fuseren. Vervolgens werd er gefuseerd tussen Kruiswerk, Gezinsverzorging en Maatschappelijk Werk. Doelstellingen, beleidslijnen en financiële stromen wijzigden regelmatig en vaak werden grote bezuinigingen doorgevoerd. Maar tevens kwam er geld beschikbaar voor nieuwe projecten. De organisaties werden opgetuigd met directies, staffunctionarissen, personeelsfunctionarissen, administrateurs. Veel aandacht werd besteed aan scholing van de medewerkers die hun taak ook in een snel tempo zagen veranderen. Zorg werd intensiever mede omdat men niet meer alleen tijdens kantooruren zorg verleende maar ook daar buiten. Samenwerking met vrijwilligers en medewerkers van terminale thuiszorg kwam op gang. Er kwamen veel mensen die niet meer in een ziekenhuis wilden sterven maar de thuissituatie verkozen. Dit was alleen mogelijk als er intensieve zorg thuis geboden kon worden.

Het was van belang dat cliënten de weg naar de instellingen konden vinden en daarom ontstonden projecten om zorgverlening binnen een klein gebied te realiseren. Projecten als " Zorg op Maat" zag men in veel steden. Kleinschaligheid was het motto.
Enige jaren later ontdekte men het belang van een groter geheel. Er werd wederom gereorganiseerd en de hulpverlening werd op grote schaal in een groot gebied georganiseerd.Veel plaatselijke kantoren werden gesloten.

De Wet WMO heeft misschien wel de grootste veranderingen gebracht en onder invloed van bezuinigingen zal er steeds meer naar doelmatigheid gekeken worden.

Buurtzorg

Sedert enige jaren is er een alternatieve organisatie die de thuishulp organiseert via teams van wijkziekenverzorgenden en wijkverpleegkundigen. Deze leveren zorg tegen lagere kosten dan de traditionele instellingen. Deze organisatie is opgericht door een oud-wijkverpleegkundige Jos de Blok. Het lijkt een goede zaak mits er een samenwerking plaatsvindt met de 3 overige kerndisciplines:

• huisarts
• gezinszorg
• algemeen maatschappelijk werk